KORONAWIRUS  –   Co musi wiedzieć Pacjent hematoonkologiczny


Choroby nowotworowe układu chłonnego takie jak: chłoniaki, przewlekła białaczka limfocytowa, ziarnica złośliwa czy szpiczak zmniejszają odporność.

Dodatkowo każde ich  leczenie – zarówno  cytostatyki jak i sterydy, przeciwciała monoklonalne czy nowe tzw. terapie celowane – może pogłębiać te zaburzenia. Wzrasta również podatność na infekcję COVID-19, a sam przebieg może być cięższy.

Należy  stosować się do ogólnych zaleceń Ministerstwa Zdrowia i Sanepidu, ale w sposób bardzo rzetelny i staranny. Nie stosować żadnych wyjątków. Zachowywać się odpowiedzialnie. Śledzić komunikaty i zalecane procedury.

W szczególności należy w tym okresie unikać przebywania w pomieszczeniach zamkniętych w towarzystwie osób, których stan infekcyjny jest nieznany lub które same są chore.

W czasie epidemii zaleca się każdemu zachowanie  dystansu społecznego  w kontaktach z innymi osobami. Oznacza to 2 m odstępu: na chodniku, w sklepie, w kolejce i wszędzie, gdzie jest to możliwe. Najlepiej jest unikać niepotrzebnego wychodzenia z domu i jeśli to możliwe korzystania z publicznego transportu. W sklepach i innych miejscach powszechnie dostępnych celowe jest założenie rękawiczek lateksowych i ich zdjęcie przed przyjściem do domu.

Alternatywą jest dezynfekcja rąk po każdym dotknięciu przedmiotów potencjalnie zainfekowanych (klamek, wyłączników, przycisków itp.) Dotyczy to również wizyt kontrolnych u lekarza – jeśli nie ma u Państwa żadnych niepokojących objawów, warto przełożyć je na później, oczywiście w porozumieniu z lekarzem prowadzącym. W przypadku wizyty w poradni / szpitalu również należy zachować 2 m odstępu pomiędzy miejscami w poczekalniach, od lekarzy i innych osób z personelu (poza momentem zabiegu, badania przedmiotowego itp.)

Ważne jest mycie rąk

Ręce myjemy wodą z mydłem wiele razy dziennie, a szczególnie dokładnie po przyjściu do domu i wychodząc z toalety. Inną metodą jest ich dezynfekcja preparatami zawierającymi przynajmniej 65% alkoholu. W obu przypadkach powinniśmy to robić dokładnie, przez przynajmniej 30 sekund.

Podczas bezpośrednich kontaktów z innymi ludźmi i wychodząc z domu, konieczne jest zakładanie maseczki ochronnej najlepiej PF2 lub PF3

Spełnia ona trojaką rolę:

  • ogranicza transmisję drobnoustrojów
  • uniemożliwia dotykanie rękami okolicy ust i nosa (a to jest droga transmisji drobnoustrojów z rąk do układu oddechowego), a w ciągu dnia wykonujemy taki gest do kilkuset razy, nie zdając sobie nawet z tego sprawy.
  • daje sygnał otoczeniu, że traktujemy zalecenia dotyczące epidemii poważnie i nie należy się do nas zbliżać

W sytuacji niedostępności fabrycznie wykonanej maseczki można ją wykonać domowym sposobem, ale powinna się wtedy składać z kilku warstw bawełny.

Zrobione przez Państwa maseczki z materiału można prać, w temperaturze przynajmniej 60 stopni.

W razie obawy przed zakażeniem drogą dospojówkową pewną ochronę stanowić mogą okulary.

Nie są one jednak niezbędne, o ile nie mamy zwyczaju przecierania oczu ręką i stosujemy się do zasady  2 metrów odstępu od innych osób.  Możemy tez stosować przyłbicę.

W razie wystąpienia objawów takich, jak gorączka, kaszel, duszność należy się skontaktować z ośrodkiem leczącym.

Ośrodki uruchamiają specjalne telefony kontaktowe i należy poprosić o numer takiego telefonu lub inny pewny sposób kontaktu ze służbami dyżurnymi danego ośrodka.

Nie wolno w takiej sytuacji przyjść bez wcześniejszej konsultacji do ambulatorium / szpitala, gdzie prowadzone jest leczenie onkologiczne.

Najmniejsze ryzyko dotyczy Pacjentów, którzy zakończyli leczenie i są w fazie obserwacji.

Obniżona odporność może utrzymywać się przez parę miesięcy po zakończeniu leczenia, a w przypadku chorób o nawrotowym charakterze, nawet całe życie.

Koronawirus może stosunkowo długo przeżyć na powierzchni klamki, balustrady, przycisku od windy i innych często dotykanych przedmiotów. W temperaturze 20 stopni Celsjusza 2 dni, ale w temperaturze 4 stopni Celsjusza – nawet 9 dni.

Zalecamy  więc ciągłe mycie rąk  czy maseczki zmieniane co parę godzin.

U Pacjentów z chłoniakami   o powolnym przebiegu w części przypadków należy rozważyć odroczenie leczenia, ponieważ dodatkowo obniży ono odporność, a przez to uczyni organizm bardziej podatnym na ewentualne wystąpienie infekcji.

Oczywiście taka decyzja musi zostać przedyskutowana z lekarzem prowadzącym, którego zadaniem jest ocena sytuacji i podjęcie właściwej decyzji.

U pacjentów, u których rozpoznano chłoniaki o dużej dynamice należy rozpocząć lub kontynuować już rozpoczęte leczenie.

Jest ono koniecznie w celu optymalnego prowadzenia terapii i powstrzymania postępu choroby. W trakcie leczenia chłoniaka należy szczególnie chronić się przed możliwością kontaktu z koronawirusem, ale również innymi infekcjami wirusowymi, pamiętając, że nawet w przypadku zachorowania, rokowanie pacjentów z chłoniakami jest wielokrotnie lepsze od rokowania większości chorych z procesami nowotworowymi.

W czasie leczenia bezwzględnie zalecamy:

  • całkowity zakaz wychodzenia z domu  poza wizytami w szpitalu / poradni
  • ograniczenie kontaktu z rodziną nie zamieszkującą wspólnie z Pacjentem
  • zwrócenie uwagi członkom rodziny zamieszkującym wspólnie na restrykcyjne przestrzeganie zaleceń epidemiologicznych
  • odpowiednią dietę (unikanie posiłków przywiezionych przez kuriera, przygotowanych poza domem chorego)
  • telefoniczny kontakt z lekarzem prowadzącym przed wizytą w przypadku, gorączki lub innych objawów infekcji
  • unikanie korzystania ze środków komunikacji publicznej
  • stosowanie maseczek zakrywających nos i usta
  • prawidłowa dezynfekcja  rąk
  • prawidłowa dezynfekcja powierzchni w domu i otoczeniu

 

 Dr n. med. Elżbieta Morawiec-Szymonik

 Koordynator ds. Hematologii   SSO NU-MED  Częstochowa

 ( w oparciu o zalecenia  Zespołu badawczego leczenia chłoniaków  MCM Pratia Kraków pod kierownictwem prof. W. Jurczaka)